Gimnazjum Żeńskie im. Wandy z Posseltów Szachtmajerowej ul. Białobrzeska 44 róg Radomskiej 23

Budynek szkoły, 27.09.1932 r., NAC

Szkoła została założona w 1908 r. przez siostry Posselt jako czteroklasowa szkoła dla dziewcząt. Mieściła się kolejno przy ul. Złotej 61/63, ul. Chmielnej 63/65 i ul. Chmielnej 80. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. była to już szkoła siedmioklasowa, zaś w 1923 r. przekształciła się w ośmioklasowe gimnazjum humanistyczne.
Od 1919 r. szkoła posiadała własny sztandar. Z jednej strony na białym atłasie znalazła się tarcza z godłem Polski, z drugiej na atłasie zielonym atłasie, - kilka listków koniczyny jako godło szkoły wraz z hasłem: „Pod nowe życie kładźmy zrąb”. Do zielonego koloru sztandaru dopasowano kolor mundurków szkolnych. Jak wspominała Jolanta Zawadzka-Kolczyńska: .„W domu handlowym braci Jabłkowskich przy ul. Brackiej było całe piętro, gdzie sprzedawano mundurki naszej szkoły. Zimowe mundurki były wełniane, w lecie jedwabne, do tego galowe białe bluzki z długim rękawem. Uczennice w zimie nosiły również zielone palta z karakułowym szarym kołnierzem. W eleganckich galowych strojach chodziłyśmy nawet do pierwszej Komunii Św. Do tego były zielone palta i berety uszyte z 6 części jak mandarynki ze znaczkiem - wyhaftowaną srebrną nicią koniczynką.” 
Nowy samodzielny budynek szkoły powstał w 1932 roku na zakupionym przez Fundację Wandy z Posseltów Szachtmajerowej placu, a kamień węgielny pod budowę szkoły w 1930 r. wmurował Marszałek J. Piłsudski. Mieściły się w nim prywatna żeńska szkoła powszechna oraz 4- klasowe gimnazjum i 2-klasowe liceum Fundacji Wandy z Posseltów Szachtmajerowej. Prosty funkcjonalistyczny gmach posiadał fasadę pokrytą dekoracją z pasów cegły i gładkiego tynku. Szkoła przy Białobrzeskiej była uważana za jedną z najlepszych w Warszawie i była znakomicie wyposażona. 

Gimnazjalistki z X ośrodka modelarskiego L.O.P.P. przy zajęciach praktycznych. 1934 r., NAC
"Oprócz 14 sal lekcyjnych budynek ma pracownie fizykochemiczną, biologiczną, geograficzną, historyczną, robót ręcznych, salę gimnastyczną, jadalnię, czytelnię i pokoje dla organizacji młodzieżowych. Jest także obszerne boisko i ogródek. Szkoła została bogato wyposażona w pomoce do wszystkich przedmiotów" - pisała w 1960 r. na łamach "Stolicy" była "szachtmajerka" Aniela Uziembło. Do szkoły uczęszczały m.in. córki Marszałka Piłsudskiego, Anna Branicka z Wilanowa, córka B. Wieniawy-Długoszowskiego – Zuzanna, przyszła pisarka Wanda Chotomska, przyszłaprimabalerina Maria Krzyszkowska, córki ziemian, dyrektorów banków, fabrykantów, a także dziewczęta z rodzin ubogich, którym udzielano zniżek w czesnym. W 1928 roku uczennice własnymi siłami ufundowały stypendium im. Marszałkowej Piłsudskiej.
"Polska Zbrojna" 1935 r. nr 109
W czasie okupacji szkoła została zajęta na ośrodek dla ozdrowieńców, następnie na szpital polowy Wehrmachtu. W niezajętej przez Niemców części gmachu szkolnego odbywały się zarówno komplety gimnazjalne, jak też w r. 1943/4 komplety tajnego nauczania Uniwersytetu Warszawskiego oraz działała nadal szkoła podstawowa – oficjalnie jako podstawowa z żeńskimi kursami krawiecko-bieliźniarskimi, a w mieszkaniu sióstr Posselt przy Radomskiej 22 odbywały się tajne komplety gimnazjum i liceum. W czasie powstania działał tu szpital i najbardziej wysunięta placówka oddziału Gustwa-Półbóg.
Budynek podpalony przez Niemców w czasie powstania, został po wojnie odremontowany i przejęty w 1946 r. przez państwo. Mimo starań Wanda z Posseltów Szachtmajerowa nigdy go nie odzyskała. Szkołę prowadziła do 1948 roku w Komorowie pod Warszawą.

Obecnie (2019) w budynku mieści się Szkoła Podstawowa Specjalna nr 327 im. dr Anny Lechowicz.




Gazeta Polska, 1932 r. nr 233

Sadzenie drzewek przez uczennice Gimnazjum. Jadwiga Piłsudska przycina gałęzie, 1933 r. NAC

Widok współczesny budynku szkoły

Tablica pamiątkowa



Komentarze